Τεχνητοί κερατοειδείς χιτώνες προσφέρουν πλήρη αποκατάσταση της όρασης

Τεχνητοί κερατοειδείς χιτώνες κατάφεραν να βελτιώσουν αξιοσημείωτα την όραση 10 Σουηδών ασθενών με σοβαρή απώλεια όρασης, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Science Translational Medicine.

Οι κερατοειδείς χιτώνες παρήχθησαν αποκλειστικά από συνθετικό κολλαγόνο και η επιτυχής εμφύτευσή τους προσφέρει μια

πολύτιμη εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της έλλειψης μοσχευμάτων από ανθρώπους.

Τα τεχνητά μοσχεύματα λειτουργούν προάγοντας την αναγέννηση των νεύρων και των κυττάρων του οφθαλμού. Και πρόκειται για την πρώτη φορά που αποκαθίσταται η ανθρώπινη όραση με τεχνητά μέσα.

Όπως εξηγεί η Δρ Μάι Γκρίφιθ καθηγήτρια αναγεννητικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Linkopings στην Σουηδία «η ικανότητα της όρασης εξαρτάται από τον κερατοειδή χιτώνα, το διάφανο στρώμα που καλύπτει την κόρη, την ίριδα και το εμπρόσθιο μέρος του οφθαλμού. Οι βλάβες του κερατοειδούς είναι η δεύτερη βασικότερη αιτία απώλειας όρασης, παγκοσμίως, επηρεάζοντας σχεδόν 10 εκατομμύρια ανθρώπους.

Σε χώρες όπου υπάρχουν τράπεζες μοσχευμάτων, η βλάβη του κερατοειδή αντιμετωπίζεται με μεταμόσχευση ιστών από ανθρώπινους δότες. Αλλά γενικά παγκοσμίως υπάρχει έλλειμμα τέτοιων μοσχευμάτων».

Τα βιο-συνθετικά μοσχεύματα έγιναν από συνθετική μορφή του ανθρώπου κολλαγόνου, ειδικά σχεδιασμένα να μιμούνται τον κερατοειδή χιτώνα. Η εταιρεία Fibrogen που δημιούργησε τα μοσχεύματα, χρησιμοποίησε μύκητα και αλληλουχίες ανθρώπινου DNA για να δημιουργήσει τους τεχνητούς κερατοειδείς χιτώνες.

Ο πάσχον ιστός αφαιρέθηκε από τους κερατοειδείς χιτώνες 10 ασθενών και αντικαταστάθηκε με μοσχεύματα. Στην συνέχεια ετέθησαν υπό διετή ιατρική παρακολούθηση για να καταγραφεί η ενσωμάτωση των μοσχευμάτων στο μάτι.

Σε έξι ασθενείς, η όραση βελτιώθηκε από 20/400 στο 20/100, δηλαδή οι ασθενείς που μπορούσαν να δουν αντικείμενα τέσσερις φορές πιο μακριά απ ότι πριν την μεταμόσχευση.

Η όραση αποκαταστάθηκε στο σύνολο των ασθενών, ωστόσο ορισμένοι χρειάστηκαν επιπρόσθετη βοήθεια, από ειδικούς φακούς.

Οι ασθενείς προέρχονταν από λίστα αναμονής στην Σουηδία για τη λήψη μοσχεύματος από δωρητές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιτυχία του εμφυτεύματος εξαρτάται από την ικανότητα του να επιτρέψει στους ιστούς του οφθαλμούς να αναπτυχθούν και πάλι. Τα κύτταρα και νεύρα του ασθενή που ξανααναπτύσσονται στο προκατασκευασμένο ικρίωμα, αναδημιουργούν τον κερατοειδή χιτώνα που μοιάζει με τον υγιή ιστό του ματιού. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η διαδικασία της αναγέννησης.

Εξάλλου η νευρική αναγέννηση ήταν ταχύτερη στους ασθενείς, από την αναμενόμενη μετά από μεταμόσχευση ιστού ανθρώπινου δότη.

Οι ασθενείς δεν απέρριψαν τα εμφυτεύματα και δεν χρειάστηκαν μακροχρόνια ανοσοκαταστολή, σοβαρές παρενέργειες που συνεπάγεται η χρήση κερατοειδών χιτώνων από δότες.

Επειδή ο κερατοειδής χιτώνας ευθύνεται για τον έλεγχο του φωτός που εισάγεται στο μάτι, πρέπει να είναι διάφανος χωρίς παροχή αίματος. Παίρνει οξυγόνο από τα δάκρυα. Όλοι οι βιο-συνθετικοί κερατοειδείς κατάφεραν να παράγουν φυσικά δάκρυα, καθώς και ευαισθησία στην αφή.

Ήδη εφαρμόζονται προσθετικοί κερατοειδείς χιτώνες από συνθετικό πλαστικό σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε αποτυχημένες μεταμοσχεύσεις, αλλά είναι δύσκολη η εμφύτευσή τους και μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, γλαύκωμα και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς.